سوغات استان کرمان بسیار متنوع است؛ از انواع شیرینیها و نانهای محلی گرفته تا محصولات کشاورزی و طبیعی مثل داروهای گیاهی و پسته و انواع صنایع دستی از جمله پتهدوزی و قالی.
فرآوردههای غذایی
کلمپه
این شیرینی سنتی، درواقع نوعی کلوچه است که پخت آن در برخی از مناطق استان مانند شهرستان بم رواج دارد. تفاوت اصلی این کلوچه در موادی است که درون آن قرار میدهند.مخلوطی از خرما و گردوی چرخ شده، لایهی میانی این کلوچه را تشکیل میدهند که با هل، گلاب یا دارچین معطر شده است. در تزیین کلمپه از پودر پسته یا کنجد استفاده میکنند و نوع مخصوصی دارد که در آن زعفران و روغن حیوانی به کار میرود.
کماچ سهن
در تهیهی خمیر این شیرینی سنتی از جوانهی گندم استفاده میشود، ویژگی دیگر کماچ، ادویهی مخصوص آن است که علاوهبر ادویه مشهوری مانند دارچین و زیره، برخی از گیاهان دارویی نیز در آن وجود دارند. این ادویه هم به خمیر کماچ و هم به مواد میانی آن اضافه میشود. این شیرینی پرکالری را با اینکه هیچ افزودنی نگهدارندهای ندارد، میتوان مدت طولانی بیرون از یخچال نگهداری کرد و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارد.
قطاب
این شیرینی سنتی و مشهور از اصیلترین شیرینیهای ایرانی است و پخت آن قدمت زیادی دارد. لایهی خارجی این شیرینی، نانی است که در خمیر آن از شیر یا ماست استفاده میشود و به روش سرخ کردن، پخته میشود. برای تهیهی محتوای داخل قطاب، مغز پسته یا مغز گردو را به همراه شکر آسیاب میکنند و برای تزیین آن از پودر قند استفاده میکنند.
قاووت
تولید این فراوردهی غذایی، که به شکل پودر است و در لهجهی کرمانی به آن «قووتو» میگویند قدمت زیادی دارد. طبق رسوم کهن که هنوز هم در برخی مناطق رواج دارد، علاوهبر اینکه قاووت را به زنی که زایمان کرده میدهند، از مهمانانش نیز با آن پذیرایی میکنند. این پودر خوراکی بهعنوان داروی گیاهی و تقویتکنندهی طبیعی، به کشورهای دیگر صادر میشود. برای تهیهی قاووت، انواع مغزها، ادویهی مختلف، گیاهان دارویی، بذر گیاهان، گندم، جو، کنجد، نخودچی، شکر و قهوه را پس از مخلوط کردن، آسیاب میکنند. قاووت انواع مختلف و طعمهای گوناگونی دارد که تفاوتشان در همین مواد تشکیلدهنده است. قاووت را یا به شکل پودر مصرف میکنند یا در شیر و آب جوش حل میکنند و بهجای چای مینوشند.
فالوده
این دسر یخی ایرانی، که به آن پالوده نیز میگویند، با قرار دادن رشتههای باریک نشاسته در محلول آب و شکر تهیه میشود. در نوع کرمانی فالوده، از گلاب و عرقیات گیاهی مانند عرق نعنا، عرق بیدمشک یا عرق نسترن بهعنوان چاشنی و از تخم شربتی یا تخم خرفه برای تزیین استفاده میکنند. فالودهی کرمانی، طرفداران زیادی دارد و در اغلب بستنی فروشیها به روش سنتی در کاسههای چینی مرسوم، عرضه میشود.
محصولات کشاورزی
زیره
میوهی گیاهی بوتهای و کوتاه قد از خانوادهی چتریان است که خواص دارویی دارد و بهعنوان ادویه در آشپزی استفاده میشود. زیره دو نوع سبز و سیاه دارد که نوع سیاه آن به زیرهی ایرانی شهرت دارد و بیشترین حجم تولید آن مربوطبه استان کرمان است. کشاورزان کرمانی از اواسط اردیبهشت تا اوایل تیرماه، زیرهی سیاه مزروعی را برداشت میکنند. بهترین و مرغوبترین زیرهی سیاه، نوع کوهی آن است که در مناطق کوهستانی شهرستان بافت استان کرمان بهصورت خودرو رشد میکند و عشایر کوچرو کار برداشت آن را که بسیار دشوار است، بر عهده دارند.
پسته
پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی صادراتی کشور است که بیش از ۷۰ درصد آن در استان کرمان تولید میشود. پسته در مناطق مختلف استان، کشت میشود اما شهرستان رفسنجان بهعنوان بزرگترین منطقهی پستهکاری در جهان، مرکز اصلی تولید پسته در استان است و بالاترین حجم تولید را به خود اختصاص داده است. کیفیت بالا و تنوع محصول، دو ویژگی اصلی پستهی رفسنجان هستند که باعث ورود تولیدان این منطقه به بازار جهانی شدهاند.
گردو
ایران چهارمین کشور تولیدکنندهی گردو در جهان است. گردو در شهرستانهای مختلف استان کرمان تولید میشود و پس از پسته، دومین محصول کشاورزی صادراتی استان است. گردوی تولیدشده در باغهای شهرستان بافت باتوجهبه ارتفاع بالای باغها، از مرغوبترین انواع گردوی کشور است. شهرستان بافت، به لحاظ سطح زیر کشت گردو، رتبهی اول را در کشور دارد و از جهت میزان تولید، پس از شهرستان تویسرکان استان همدان، دومین تولیدکنندهی گردوی کشور است.
خرما
باتوجهبه ویژگیهای اقلیمی، مناطق شرقی و جنوبی استان از قطبهای تولید خرما در کشور هستند و یک سوم خرمای کشور را تولید میکنند. خرما مهمترین محصول کشاورزی این مناطق است و تولید آن مهمترین شغل جمعیت روستایی این مناطق به شمار میرود. خرمای مضافتی استان کرمان که بیشتر در شهرستانهای بم و فهرج کشت میشود، از انواع مرغوب خرمای ایران است و جایگاه ویژهای در صادرات خرمای کشور دارد.
مرکبات
استان کرمان، سومین استان تولیدکنندهی مرکبات در کشور است که علاوهبر تأمین بخش زیادی از نیاز داخلی، نقش عمدهای در صادرات مرکبات کشور دارد. مناطق جنوبی و برخی از مناطق شرقی استان بهویژه شهرستانهای بم و شهداد، مهمترین مناطق تولید مرکبات در استان کرمان هستند که بهدلیل شرایط خاص آبوهوایی، دورهی برداشت در آنها طولانی است و از اوایل آبان تا انتهای سال ادامه دارد. مرغوبیت و طعم ویژهی مرکبات جنوب استان، در مقایسه با مرکبات تولید شده در سایر مناطق کشور، باعث شده تا صادرات این محصولات بهراحتی انجام شود و مشتریان خارجی محصولات را پیشخرید کنند. انواع پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپفروت در استان کرمان کشت میشود.
Hits: 0